Sinds vorig jaar heeft het Vlaams Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) een hele reeks beheerwerken in het Blinckaertduinbos in Knokke gepland. ANB verwijdert tijdens de werken diverse woekerplanten zoals klimop en ‘exoten’ om waardevolle voorjaarsflora zoals de bosanemoon, daslook, gewone eikvaren en het maarts viooltje te beschermen. Er worden ook nieuwe inheemse bomen ingeplant zodat het unieke duinbos behouden blijft voor de toekomst.
Uniek duinbos in Vlaanderen
Het Blinckaertduinbos is het best ontwikkelde duinbos van de Vlaamse kust. Vanaf halfweg de 19de eeuw werden de duinen beplant om de landerijen tegen stuifzand te beschermen. In de kruidlaag vinden we onder andere bosanemoon, daslook, gewone eikvaren en maarts viooltje. Die waardevolle voorjaarsflora worden verdrukt door woekerende klimop en het snel ouder wordende bos dat weinig licht doorlaat. Het bos is aangeplant met soorten als zeeden, canadapopulier en Noorse esdoorn. In mindere mate werden ook zomereik, gewone es, gewone esdoorn en veldiep aangeplant. Om de voorjaarsflora en inheemse boomsoorten opnieuw kansen te geven, worden de meest waardevolle hoge bomen zoals zomereik, gewone es en beuk gespaard en worden de snel woekerende soorten zoals gewone esdoorn en Noorse esdoorn in hakhout omgezet.
Middelhoutbeheer
Een ijle bovenetage van opgaande bomen met daaronder een hakhoutlaag wordt middelhout genoemd. Die bedrijfsvorm is in de vroegere bosgeschiedenis heel belangrijk geweest omdat de mens in het middelhout regelmatig brandhout kon oogsten en ook nog dikkere opgaande bomen had voor constructietoepassingen. Middelhoutbeheer sluit dus opnieuw aan bij een cultuurhistorisch gericht beheer en maakt het bos klimaatrobuust voor de toekomst. De betere lichtinval schept weer kansen voor de voorjaarsflora. Daarnaast plant ANB hazelaar aan in het bos als voedselplant voor de rode eekhoorn.
Exotenbeheer
Een groot aantal invasieve exoten heeft het Blinckaertduinbos gekoloniseerd of werd in het verleden aangeplant. Het gaat onder meer om Amerikaanse vogelkers, mahonie, haagliguster, Japanse rimpelroos en Japanse duizendknoop. Die soorten worden zo goed mogelijk verwijderd. Omdat die invasieve soorten zich snel opnieuw vestigen als wortelresten uitlopen, zullen ook de volgende jaren nazorgmaatregelen nodig zijn.
Terugdringen van woekerende klimop
In het Blinckaertduinbos is klimop de afgelopen decennia hard toegenomen. Bovendien ontsnapt klimop ook vaak uit tuinen. Er bestaan heel wat gecultiveerde variëteiten, die niet in het wild thuishoren. In bossen die overgroeid zijn met klimop, krijgen weinig andere planten een kans, waardoor insecten in het voorjaar en in de zomer te weinig nectar vinden. Ook paddenstoelen laten zich amper zien als de bodem bedekt is met klimop. Daarom wordt lokaal ook deze klimop verwijderd.
Nieuwe aanplanten
Op plaatsen met grote uitval en verwijderde exoten, worden opnieuw bomen ingeplant. Soorten als zomereik, beuk, es, grove den en ruwe berk worden geplant in groepen van een vijftigtal bomen. Deze groepsgewijze aanplanting moet zorgen voor een kwalitatieve verjonging van het bos. Dergelijke aanplanten doet ANB ook in de onderetage om het bos te behouden in de toekomst.
Ontdek het Blinckaertduinbos
Je kunt het bos ontdekken via zandige paadjes. Een bewegwijzerde lus en onthaalborden met kaart zorgen ervoor dat je niet verloren loopt. Je kunt hier vogels spotten als groene specht, kleine bonte specht, grote lijster, grauwe vliegenvanger, wielewaal en bosuil. En ook de rode eekhoorn krijg je met wat geluk te zien. Heel wat padden, maar ook de Europees beschermde boomkikker overwinteren in dit bos. En tot slot bieden twee speelzones ruimte voor bosavonturen.
Overzicht van de reeds gerealiseerde werken
- In 2023 heeft ANB met de eigen terreinploeg paden vrijgemaakt en voorzien van bewegwijzering. De klimopbestrijding werd opgestart in functie van voorjaarsflora. De speelzone kreeg een opwaardering inclusief de plaatsing van een zitbank. ANB plaatste infoborden en kuiste de sluikstorten op.
- 2023 december: een veiligheidskap is gebeurd ter hoogte van enkele villa’s aan Zevenkote (ter hoogte van huisnummers 17/18).
- 2024 januari/februari: In kader van LIFE-DUNIAS (https://www.natuurenbos.be/projecten/life-dunias) worden de exoten aangepakt.
- 2024 februari: De eerste beplantingen in het Blinckaertduinbos zijn in uitvoering en focussen zich op het Koningsbos, meer bepaald de zones die eerder werden vrijgemaakt van klimopbegroeiing en de open zone op het perceel ter hoogte van Fort Sint-Pol.
- 2024 februari (deze week lopende): via de houtverkoop van Agentschap Natuur en Bos wordt een lot voor de veiligheidskap aan de Blinckaertlaan en Boslaan uitgevoerd.