Bermbeheer

Ecologisch bermbeheer verbetert de habitat- en verbindingsfunctie van de wegbermen. De oppervlakte van alle bermen samen (zowel langs spoor-, water- als autowegen) vormt immers een groot natuurgebied in Vlaanderen. Bermen zijn vaak ook de laatste uitwijkplaats voor dieren en planten waarvan het oorspronkelijke leefgebied is verdwenen. En dan is er ook nog het visuele aspect, iedereen kijkt waarschijnlijker liever op een berm vol bloemen, dan naar een monotone grasvlakte. Doordat mensen zien hoe de bermen ecologisch worden beheerd, kan ook het bewustzijn rond natuur worden vergroot.

Het Bermdecreet, dat werd goedgekeurd in 1984, legt de spelregels vast voor het ecologisch beheren van bermen.

De spelregels voor het ecologisch beheer van de bermen ligt vast in het bermbesluit van 27/06/1984 en de bijhorende omzendbrief van 04/06/1987.

Bermen worden omschreven als "alle terreinen die bestaan uit zowel vlakke als hellende overgangszones tussen de eigenlijke weginfrastructuur en andere gebruiksterreinen". Ook de stroken tussen verschillende rijbanen en de taluds langs waterlopen en spoorwegen worden als bermen beschouwd.

Bij de toepassing van het Bermbesluit dienen publiekrechtelijke rechtspersonen zoals gemeenten, provincies maar ook polderbestuuren, NMBS,... rekening te houden met onder andere de verkeersveiligheid, het bestrijden van schadelijke organismen, het beheersen van de waterhuishouding en het voorkomen van wateroverlast.

Het Bermbesluit legt volgende voorwaarden aan de bermbeheerder op:

• De bermen mogen niet voor 15 juni gemaaid worden. Een eventuele tweede maaibeurt mag slechts uitgevoerd worden na 15 september.
  • Dit zorgt ervoor dat men een grotere variatie in de plantengroei op de berm verkrijgt, omdat er op het moment van de eerste maaibeurt al veel meer soorten zaad hebben.
• Het maaisel dient verwijderd te worden binnen de 10 dagen na het maaien.
  • Het laten liggen van maaisel werkt bodemverrijkend en is nefast voor de echte graslandplanten, waardoor enkel dominante, weinig waardevolle planten zoals hoge grassen en brandnetels voorkomen. Door het maaisel te verwijderen wordt de bodem schraler (voedselarmer) en krijgen een hoop andere, vaak bloeiende planten ook de kans om te kiemen en zich te vestigen. Het gras groeit trager en op termijn moet er minder gemaaid worden.
• Het gebruik van bestrijdingsmiddelen is verboden, de bermen mogen niet met biociden behandeld worden.
  • Bestrijdingsmiddelen zijn niet goed voor het milieu en zijn dus onverenigbaar met een beheer dat er is op gericht om de natuurwaarde van een berm te verhogen.
• Bij het bermbeheer mogen de ondergrondse plantendelen en de houtige gewassen niet worden beschadigd. De maaimachine mag niet lager dan 10 cm worden ingesteld.

In Knokke-Heist is er bermbeheerplan opgesteld.

• Wegbermbeheerplan-19990301.pdf
• Wegbermbeheerplan-19990301-kaart.pdf
• Wegbermbeheerplan-19990301-inventarisatie.pdf

Bermen langs gewestwegen te Knokke-Heist 2022

De bermen langs de gewestwegen in het district Brugge staan volop in bloei. De bermen in Brugge, Knokke-Heist, Damme, Beernem, Oostkamp, Zedelgem, Jabbeke, Zuienkerke en Blankenberge worden vanaf 15 juni pas opnieuw gemaaid. Momenteel (mei 2022) wordt de biodiversiteit van de bermen geïnventariseerd door een studiebureau. De informatie die daaruit wordt gehaald, wordt gebruikt om een ecologisch bermbeheerplan op te maken. Zo kan de bloemenrijkdom in de bermen in de toekomst verhoogd worden door bijvoorbeeld op een ander tijdstip te maaien of minder vaak te maaien. En dat komt de vlinders, bijen en andere insecten alleen maar ten goede.

• Bermbesluit
• Ecologisch bermbeheer
• Bomenplan Knokke-Heist