Knokke-Heist bezoeken als toerist?
Ja Nee

Burgemeestersconvenant en Lokaal Energie- en klimaatpact

Burgemeestersconvenant

Het Burgemeestersconvenant 2020 werd in 2008 in Europa gelanceerd met de ambitie om lokale besturen samen te brengen die vrijwillig engageren om de klimaat- en energiedoelstellingen van de Europese Unie te behalen en zelfs te overtreffen.

Na de goedkeuring in 2008 van het klimaat- en energiepakket van de EU lanceerde de Europese Commissie het Burgemeestersconvenant (Covenant of Mayors, CoM) om de inspanningen van lokale overheden bij de uitvoering van duurzaam energiebeleid te onderschrijven en ondersteunen. Lokale overheden spelen immers een cruciale rol bij het afremmen van de gevolgen van klimaatverandering, temeer wanneer we bedenken dat 80% van het energieverbruik en de CO2-uitstoot verband houdt met stedelijke activiteiten.

Om hun politieke betrokkenheid in concrete maatregelen en projecten te vertalen leggen ondertekenaars van het Convenant zich met name toe op het opstellen van een Inventarisatie Uitgangswaarden Emissies (nulmeting), binnen een jaar na hun ondertekening, en op het indienen van een Actieplan voor Duurzame Energie (= SEAP), waarin hun belangrijkste voorgenomen acties worden aangegeven.

Een Inventarisatie Uitgangswaarden Emissies is een kwantificering van de hoeveelheid CO2 die als gevolg van energieverbruik op het grondgebied van een Ondertekenaar van het Convenant tijdens een basisjaar wordt uitgestoten. Hiermee kunnen de belangrijkste bronnen van CO2-uitstoot en hun respectieve reductiepotentiëlen worden geïdentificeerd.

Deze acties, opgenomen in het actieplan (Sustainable Energy Action Plan, SEAP), dienen als voorbeeld voor anderen, met name door te verwijzen naar de “goede voorbeelden”, een database van best practices, ingediend door ondertekenaars van het Convenant. De Catalogus van Actieplannen voor Duurzame Energie is nog zo’n unieke bron van inspiratie; het laat de ambitieuze doelstellingen van andere ondertekenaars en de belangrijkste maatregelen die zij hebben vastgesteld om ze te bereiken in een oogopslag zien.

Europa ontwikkelde een opvolger voor het CoM 2020 zijnde het Burgemeestersconvenant 2030 (CoM 2030). In dit traject is niet enkel het verminderen van de CO2-uitstoot opgenomen om zo te zorgen voor het beperken van klimaatverandering (mitigatie), maar is ook het zich aanpassen aan de gevolgen van klimaatverandering (adaptatie) geïntegreerd. Deelnemers aan het convenant maken een klimaatplan (SECAP; Sustainable Energy and Climate Action Plan) op, op basis van de inventarisatie van CO2-uitstoot op het grondgebied (nulmeting) en een analyse van de risico’s en kwetsbaarheden op vlak van klimaatverandering. In West-Vlaanderen gaat het voornamelijk over hitte, droogte, overstroming, erosie en zeespiegelstijging.

De doelstellingen van het Burgemeestersconvenant 2030 zijn heel concreet:

  • De klimaatverandering beperken, door tegen 2030 de CO2-uitstoot van broeikasgassen op het grondgebied met 40% te verminderen ten opzichte van 2011.
  • Ons aanpassen aan klimaatverandering die nu al merkbaar is en in de toekomst nog zal toenemen. De uitdaging is hierbij om samen onze weerbaarheid te verhogen bij bijvoorbeeld hittegolven, droogteperiodes of door wateroverlast aan te pakken.

Burgemeesterconvenant in Knokke-Heist

Op 30 april 2015 ondertekende de gemeenteraad het Covenant of Mayors. De gemeente heeft op 3 juni 2015 het toetredingsformulier voor het Burgemeestersconvenant plechtig ondertekend.

De gemeenteraad heeft in zitting van 22 december 2016 het gezamenlijk duurzaam energieactieplan (SEAP optie 2) voor de groep Lokaal Klimaatbeleid Noord-West-Vlaanderen (Beernem, Blankenberge, Damme, Jabbeke, Knokke-Heist, Oostkamp, Torhout, Zedelgem en Zuienkerke) in het kader van het Burgemeestersconvenant goedgekeurd.

Dit energieactieplan (SEAP) van de groep Lokaal Klimaatbeleid Noord-West-Vlaanderen werd ingediend bij Europa en werd goedgekeurd door Europa op 6 april 2017 en kan hier worden gedownload: SEAP-Energieactieplan_Lok klmbeleid N-W-Vl_definitief-dec 2016.pdf.

De WVI (West-Vlaamse Intercommunale) werd aangesteld (college 29/05/2015) voor de opmaak van het gezamenlijk duurzaam energieactieplan inclusief nulmeting (referentiejaar 2011) op basis van de instrumenten aangereikt door de Vlaamse overheid.

In de gemeenteraad van 30/01/2020 werd de deelname van Knokke-Heist als onderdeel van de groep Lokaal Klimaatbeleid Noord-West-Vlaanderen, bestaande uit Beernem, Blankenberge, Damme, Jabbeke, Knokke-Heist, Oostkamp, Torhout, Zedelgem en Zuienkerke, aan het Burgemeestersconvenant voor Klimaat en Energie (Covenant of Mayors for Climate & Energy; CoM) 2030 goed gekeurd.

Net als bij CoM2020 wordt er opnieuw een actieplan opgemaakt samen met de intercommunale WVI en de omliggende gemeenten Beernem, Blankenberge, Damme, Jabbeke, Knokke-Heist, Oostkamp, Torhout, Zedelgem en Zuienkerke. Dit actieplan wordt SECAP genoemd (Sustainable Energy and Climate Action Plan) of klimaatplan.
De acties uit CoM 2020 worden verder gezet met aandacht voor energie-efficiëntie en hernieuwbare energie. Ook adaptatie (aanpassen aan gevolgen klimaatverandering) wordt meegenomen in de thema’s: water, blauw-groen netwerk, erosie, hitte, zeespiegelstijging, verzilting. Deze thema's komen eveneens aan bod in het meerjarenplan 2020-2025.

CO2-inventaris

De vermelde CO2-uitstoot wordt overigens niet effectief gemeten, maar is gebaseerd op studiewerk van het VITO (Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek). In het kader van de burgemeesterconvenant wordt er immers in geheel Vlaanderen beroep gedaan op een database, die opgesteld voor door VITO in opdracht van de Vlaamse overheid (www.burgemeestersconvenant.be/). Echter omdat VITO overal de gegevens moet verzamelen zit er een periode van 2-3 jaar tussen het effectieve jaar en de publicatie van de resultaten. Dit studiewerk bevat alle gegevens en berekeningen die nodig zijn om een CO2-bepaling voor het grondgebied op te maken en dit volgens de minimum rapporteringsvereisten van het Burgemeestersconvenant.

Elk jaar worden de cijfers van de voorbije jaren ook opnieuw aangepast, omdat er bijv. nieuwe (lees meer accurate) berekeningsmethoden zijn. Dus naargelang de publicatiedatum van cijfers kan dit voor hetzelfde jaar zelfs ietwat verschillen.

Lokaal energie- en klimaatpacten

Vlaanderen wil met de lokale besturen de handen in elkaar slaan om samen de nodige transitie in het energie-en klimaatbeleid waar te maken. Ze zet daartoe in op een gelijktijdige bottom-up en top-down aanpak.
Enerzijds staan steden en gemeenten het dichtst bij burgers en lokale stakeholders en hebben de meeste impact om concrete lokale projecten tot uitvoering te brengen.
Anderzijds beschikt de Vlaamse Overheid over mogelijkheden om algemene maatregelen die de transitie kunnen versnellen in kaart te brengen en te stimuleren, zoals door financiële impulsen, wettelijke impulsen, kennisopbouw en verspreiding of algemene communicatie.

De Vlaamse regering heeft daarom op 04/06/2021 een Lokaal Energie- en Klimaatpact goedgekeurd. Dit pact houdt sterke wederzijdse engagementen in die de sleutelrol van de lokale besturen in het Vlaamse klimaat- en energiebeleid beklemtoont. De gemeente Knokke-Heist heeft op 28/10/2021 het Lokaal Energie- en Klimaatpact ondertekend via de gemeenteraad.

Door de ondertekening van het Pact zullen de lokale besturen de globale doelstellingen helpen verwezenlijken zoals opgenomen in het Burgemeestersconvenant 2030, het Vlaams Regeerakkoord, de Lange Termijn Renovatiestrategie 2050 en de doelstellingen uit het Vlaams Energie-en Klimaatplan. De Vlaamse overheid engageert zich om bv. via het Netwerk Klimaat hierbij te faciliteren en te ondersteunen in samenwerking met de VVSG.

Tegen 2030 wordt ernaar gestreefd om samen de heel concreet gestelde doelen over de werven op niveau Vlaanderen te halen.

  • Vergroening -> Laten we een boom opzetten
    • Eén boom extra per Vlaming tegen 2030 (+6,6 miljoen bomen extra vanaf 2021 t.e.m. 2030)
    • 1/2de meter extra haag of geveltuinbeplanting per Vlaming tegen 2030 (+3.300 km extra vanaf 2021 t.e.m. 2030)
    • Eén extra natuurgroenperk per 1000 inwoners tegen 2030 (= 6.600 perken van 10 m² vanaf 2021 t.e.m. 2030)
  • Energiebesparende renovaties & hernieuwbare energie -> Verrijk je wijk
    • 50 collectief georganiseerde energiebesparende renovaties per 1.000 wooneenheden vanaf 2021 t.e.m. 2030;
    • 1 coöperatief/participatief hernieuwbaar energieproject per 500 inwoners tegen 2030 die samen voor een totaal geïnstalleerd vermogen zorgen van 216 MW vanaf 2021 t.e.m. 2030 (+12.000 projecten in 2030)
  • Koolstofvrije (deel)mobiliteit -> Elke buurt deelt en is duurzaam bereikbaar
    • Per 1.000 inwoners 1 “toegangspunt” voor een (koolstofvrij) deelsysteem tegen 2030 (=6.600 toegangspunten);
    • Per 100 inwoners 1 laadpunt tegen 2030 (=66.000 laadpunten);
    • 1 m nieuw of structureel opgewaardeerd fietspad extra per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030
  • Water & droogte -> Water het nieuwe goud
    • 1m2 ontharding per inwoner vanaf 2021 t.e.m. 2030 (= 6,6 miljoen m2 ontharding);
    • Per inwoner 1m3 extra opvang van hemelwateropvang voor hergebruik, buffering en infiltratie voor regenwater vanaf 2021 t.e.m. 2030 (=6,6 miljoen m3 extra regenwater dat wordt opgevangen voor hergebruik of infiltratie)

Naast het collectief werken aan de doelen binnen de werven, zijn er ook een aantal individuele verplichtingen per gemeente:

  • Het Burgemeestersconvenant 2030 te ondertekenen en uit te werken;
  • Een gemiddelde jaarlijkse primaire energiebesparing van minstens 2,09% te realiseren in hun eigen gebouwen (inclusief technische infrastructuur, exclusief onroerend erfgoed);
  • Een reductie van de CO2-uitstoot van hun eigen gebouwen en technische infrastructuur met 40% in 2030 ten opzichte van 2015 te realiseren;
  • Tegen ten laatste 2030 de openbare verlichting te verLEDden;
  • Het draagvlak voor hernieuwbare energie te verhogen, geen heffing op hernieuwbare energie installaties in te voeren en bestaande, zoals de heffing op pylonen van windmolens, af te bouwen tegen ten laatste 2025;
  • Lokale warmte- en sloopbeleidsplannen op te maken;
  • Burgers, bedrijven en verenigingen te stimuleren om samen met het lokaal bestuur de concrete en zichtbare streefdoelen uit de 4 werven van het Pact te behalen.

Het werd al snel duidelijk dat het eerste Lokaal Energie- en Klimaatpact onvoldoende is om de klimaatdoelstellingen te behalen. Hierdoor werd zowel een LEKP 2.0 als een LEKP2.1 in het leven geroepen. Beide pacten werden ondertekend door de gemeenteraad op 24 november 2022 (Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.0) en op 29 juni 2023 (Lokaal Energie- en Klimaatpact 2.1).

Elk jaar wordt de vooruitgang van de pacten gerapporteerd aan de gemeenteraad en Agentschap Binnenlands Bestuur. De rapportage is ook publiek beschikbaar via Het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP) | Lokaal Energie en Klimaat Pact (lokaalklimaatpact.be)

Meer info?