Knokke-Heist bezoeken als toerist?
Ja Nee

Om het milieu en onze gezondheid te beschermen gelden er enkele specifieke regels in Knokke-Heist rond het gebruik van pesticiden. Vanaf 01/01/2021 is het gebruik van pesticiden op het gehele grondgebied Knokke-Heist verboden (uitzondering voor professionele landbouw).

1. Algemene informatie over pesticiden en biociden

Pesticiden zijn chemisch-synthetische producten die dienen om bepaalde insecten, planten of andere ongewenste organismen te doden. Ze worden onder meer gebruikt in de landbouw. Biociden zijn pesticiden die buiten de landbouw gebruikt worden. Zowel privépersonen als professionals maken gebruik van biociden. Pesticiden is een verzamelnaam voor enerzijds gewasbeschermingsmiddelen (al dan niet met toevoegingsstoffen (vooral gebruik in de landbouw) en anderzijds biociden (vooral huishoudelijk en industrieel gebruik).

Bekende voorbeelden van gewasbeschermingsmiddelen zijn de herbiciden (tegen ongewenste planten), fungiciden (voor het doden van schimmels) en insecticiden (tegen ongewenste insecten). Voorbeelden van biociden zijn rodenticiden (voor het doden van knaagdieren, zoals ratten ) en algiciden (tegen groene aanslag).

Er is een verschil tussen biociden en bestrijdingsmiddelen (pesticiden). De Belgische wetgeving definieert bestrijdingsmiddelen voor landbouwkundig gebruik als gewasbeschermingsmiddelen en andere bestrijdingsmiddelen die geschikt zijn voor gebruik in de landbouw. Biociden worden vooral gebruikt in het huishouden. Het zijn werkzame stoffen en preparaten om een schadelijk organisme te vernietigen, af te schrikken, onschadelijk te maken, de effecten ervan te voorkomen of op andere wijze langs chemische of biologische weg te bestrijden.
Sommige stoffen zijn duidelijk herkenbaar als biocide. Andere bevinden zich in een schemerzone. De amateur gebruikt namelijk soms bepaalde bestrijdingsmiddelen voor de landbouw bij de verzorging van zijn moestuin of als onkruidverdelger. Zo ontstaat er verwarring.

Meer informatie over pesticiden en meer informatie over biociden.

2. Hoe onderhouden zonder pesticiden?

Er zijn voldoende goed werkende alternatieven.

Zorg mee voor een gezonder leefmilieu, tips zijn hier te vinden. Met foto’s en schetsen tonen de VMM er de meest voorkomende goede en slechte situaties. Je krijgt er alle praktische tips die je nodig hebt om jouw pesticidevrije onderhoud op poten te zetten.

Vier vuistregels:

  • Niet elke plant is onkruid
    • Door de natuur hier en daar zijn gang te laten gaan in (een deeltje van) je tuin help je bijen en andere nuttige insecten. Zo trek je ook natuurlijke vijanden aan voor bijvoorbeeld bladluizen of slakken.
  • Verhard zo weinig mogelijk.
    • Met een goed ontwerp voor de (her)aanleg van je tuin leg je de basis voor een gemakkelijk onderhoud.
  • Plant de juiste plant op de juiste plaats. Voorkom het gebruik van pesticiden.
    • Maak je oprit of pad zo klein mogelijk.
    • Waar veel gereden of gestapt wordt, groeien geen planten.
    • Een kasseipad met groen tussen de stenen heeft ook zijn charmes.
    • Als je planten kiest die goed zullen gedijen op de plek waar je ze wil planten (zon/schaduw, voedselrijk/voedselarm, droog/vochtig, …) heb je minder problemen met ziektes en plagen en je planten groeien beter en voller. Plant bodembedekkers aan of werk met boomschors om open bodem te vermijden.
    • Ontwerptips om pesticidenvrij te beheren, zijn verzameld in de leidraad pesticidentoets.
  • Gebruik alternatieven.
    • Veeg en borstel regelmatig op oprit of terras zodat er zich geen organisch materiaal kan ophopen.
    • In de bestrijdingsgids vind je concrete tips om specifieke problemen op te lossen en ongewenste dieren en planten, ziekten en plagen te bestrijden, zonder pesticiden.
    • Welke pesticiden je in laatste instantie kan gebruiken lees je in de rubriek Pesticiden gebruiken.

Verbod rond glyfosaat

Bij het gebruik van glyfosaat bestaan er risico’s voor de gezondheid en het milieu. Onderzoek toont aan dat amateurgebruikers zich niet altijd houden aan de gebruiksvoorschriften en veiligheidsvoorschriften. Zo ontbreekt vaak de gepaste beschermende kledij (bv. handschoenen) en worden de gebruiksvoorschriften niet gevolgd (bv. een te hoge dosering). Dat zorgt voor een groter risico voor milieu en gezondheid.

Vanaf 6 oktober 2018 zijn het gebruik en de verkoop van synthetische totaalherbiciden (zoals glyfosaat) voor niet-professionele gebruikers verboden. Dit betekent dat je als particulier deze middelen niet meer mag gebruiken in je tuin, je oprit of terras. Ook niet als je nog een voorraad hebt. Je zal ze ook niet meer aantreffen in het tuincentrum. Hetzelfde geldt vanaf 1 januari 2019 voor de verkoop van alle andere synthetische herbiciden. Vanaf 1 januari 2020 mag je ze ook niet meer gebruiken.

Het verbod voor de particulier is genomen vanuit het voorzorgsprincipe. Dat stelt dat we met pesticiden op de meest voorzichtige manier moeten omspringen, zolang we niet kunnen aantonen dat het onschadelijk is.

3. Algemene politieverordening en tuinonderhoud

In de gemeenteraad van 26/04/2018 werd de algemene politieverordening, waarin er gemeentelijke wetgeving is opgenomen rond gebruik van tuinmachines en pesticiden, goedgekeurd. Sinds 01/06/2018 is deze politieverordening van kracht.

4. Openbare diensten

Vanaf 1 januari 2015 geldt voor alle openbare diensten een verbod. Pesticiden kunnen dan enkel nog gebruikt worden onder specifieke voorwaarden na het doorlopen van een procedure.

Ook scholen, ziekenhuizen, kinderdagverblijven en zorginstellingen krijgen vanaf 1 januari 2015 het verbod om pesticiden te gebruiken. Voortaan is een openbare dienst namelijk “een dienst uitgevoerd door een rechtspersoon in het kader van een taak van algemeen belang”. Deze aangepaste definitie zorgt voor een extra garantie dat de meest kwetsbaren, zoals kinderen, zieken en ouderen niet in contact komen met deze pesticiden.

Dit verbod houdt in dat het gebruik van pesticiden op het openbaar domein verboden is. Dit wil ook zeggen dat het onderhoud van het voetpad of de greppel dient te gebeuren zonder gebruik te maken van pesticiden. Bewoners, die plichtsgetrouw het voetpad onderhouden, mogen daarbij dus geen gebruik maken van pesticiden. Zie ook artikel 92 §4 van de algemene politiverordening

5. Pesticiden in bepaalde gebieden

Grondwaterbeschermingszone of langs oppervlaktewater

Ongeveer de helft van ons drinkwater halen de watermaatschappijen uit grondwater. Om de kwaliteit van het grondwater uit waterwingebieden te beschermen, zijn er beschermingszones afgebakend. Je herkent de zones aan een blauw bord met watergolven. In deze zones geldt een verbod op het gebruik van pesticiden. Afwijking van dit verbod kan slechts onder zeer specifieke voorwaarden.

De andere helft van ons drinkwater komt uit oppervlaktewater. Ook langs waterlopen en in bermen geldt een verbod op het gebruik van pesticiden om het leven in het water en de drinkwatervoorraden te beschermen tegen vervuiling.

Uiteraard gelden ook de voorwaarden van het product zelf. Die vind je terug op de verpakking. Voor bepaalde pesticiden geldt een ruimere bufferzone langs het oppervlaktewater.

Meer info?