Op het omgevingsoverleg van het bestuur van Port of Antwerp-Bruges (POAB) op 19 april 2024 wenst het gemeentebestuur van Knokke-Heist een aantal knelpunten op het vlak van veiligheid, leefbaarheid, ecologie en klimaat grondig aan te kaarten en een concreet actieplan uit te werken om de toenemende hinder door de havenactiviteiten te milderen.
Omgevingsanalyse met maatregelen in de maak
De voorbije jaren heeft Knokke-Heist al meermaals bij POAB aangedrongen om de geluids-, licht- en geurhinder en mobiliteitsproblemen ter hoogte van Heist en Ramskapelle aan te pakken. Het havenbestuur heeft ondertussen het studiebureau Tractebel aangesteld om een uitgebreide omgevingsanalyse van de haven van Zeebrugge op te stellen. Bedoeling is om een aantal concrete oplossingen te realiseren, zowel binnen als aan de rand van het havengebied. Het studiebureau heeft naar verluidt de eerste fase van de opdracht nagenoeg afgerond. Hierbij werd de gekende hinder geïnventariseerd en op kaart uitgezet. Er wordt ook een blik naar 2030 gericht, zodat de voorgestelde maatregelen ‘future proof’ zijn en bijgevolg ook rekening houden met toekomstige projecten. In een volgende stap wordt bepaald op welke vormen van hinder de focus gelegd wordt en welke maatregelen mogelijk zijn. Medio 2024 zou het havenbestuur een overzicht moeten hebben van mogelijke en haalbare maatregelen, die dan verder uitgewerkt kunnen worden in samenspraak met betrokken stakeholders waaronder de betrokken buurgemeenten. Het gemeentebestuur van Knokke-Heist is uiteraard tevreden dat deze omgevingsanalyse wordt uitgevoerd maar wenst erover te waken dat de uitkomst en acties die voorgesteld worden geen dode letter blijven. Knokke-Heist is vragende partij om actief mee te werken aan het opstellen van de voorgestelde acties om er zeker van te zijn dat de maatregelen het gewenste resultaat zullen opleveren voor de inwoners en bezoekers van Knokke-Heist.
Mobiliteitsproblemen door opdrijven LNG-tankwagens voor terminal van Fluxys
De problemen waarmee de badplaats te kampen heeft zijn divers. Zo is er de hernieuwing van de vergunning van Fluxys waarbij het bedrijf het aantal laadbeurten wenst op te drijven van 8000 naar 24.000 LNG-tankwagens per jaar met inbegrip van toegang naar de terminal via het rondpunt Elizabetlaan/Heistlaan op het grondgebied van Heist. Gezien het optrekken van het aantal laadbeurten ook extra transport met zich meebrengt, werd er een veiligheidsstudie betreffende het LNG-wegtransport op het grondgebied van Brugge opgestart. Dit betreft een actualisering van een risicoanalyse uit 2014 naar aanleiding van de geplande capaciteitsverhoging. Het openbaar onderzoek vond plaats van 29 juli 2022 tot en met 27 augustus 2022 in de stad Brugge.
Momenteel rijdt een deel van het vrachtverkeer van de LNG-terminal door de deelgemeente Heist, waar voornamelijk residentiële, verblijfsrecreatieve en commerciële bebouwing aanwezig is, met veel lokaal en toeristisch auto- en fietsverkeer. Ingevolge de bijstelling van de bijzondere milieuvoorwaarde voor voormelde inrichting is het op vandaag mogelijk dat het aantal verkeersbewegingen van zwaar transport zal verdrievoudigen wat de leefbaarheid en verkeersveiligheid van Heist ernstig in het gedrang kan brengen.
Er werd na aandringen van de gemeente Knokke-Heist uiteindelijk een omgevingsstudie opgestart waarbij het scenario van een doorsteek in de trambedding ter hoogte van de Fluxys terminal wordt onderzocht. De gemeente Knokke-Heist heeft ook een brief laten opstellen ter attentie van Fluxys en andere betrokken partijen (AWV, De Lijn, Stad Brugge,…) om haar bezorgdheden te uiten en te wijzen op bepaalde tekortkomingen op het vlak van verkeersveiligheid, leefbaarheid en natuur. Via dit aangetekend schrijven werd benadrukt dat de gemeentelijke diensten van Knokke-Heist actief wensen betrokken te worden bij deze studie. Deze brief werd ook verstuurd naar het havenbestuur. In kader van goed nabuurschap op zowel het vlak van veiligheid, leefbaarheid, ecologie en klimaat had het schepencollege uiteraard graag de visie van de haven Zeebrugge hieromtrent gekend.
Uitstoot en lawaai van scheepsmotoren
Ander hekel punt is de uitstoot en lawaai van draaiende motoren van de aangemeerde schepen die de bewoners in de omgeving van de Heistlaan, Westkapellestraat en Ramskapelle teisteren. Nochtans kunnen vaartuigen wanneer ze aan de kade liggen, dankzij een walstroomaansluiting hun scheepsmotoren uitschakelen en overschakelen op lokale stroomvoorziening. Het gebruik van walstroom zorgt voor minder uitstoot van CO₂, stikstofoxiden, zwaveloxiden en fijn stof, een betere lokale luchtkwaliteit en minder omgevingslawaai. Walstroom reduceert de uitstoot en draagt daardoor bij aan de vergroening van havens. Walstroom is echter een zeer dure investering. De
implementatie hiervan is complex en er zijn nog verschillende hindernissen te overwinnen. Daardoor is walstroom nog niet overal ingepland op alle terminals. Wel reeds o.a. aan Stora Enso aan de westelijke kant van de Zeebrugse haven. Op het overleg met het havenbestuur wenst het gemeentebestuur van Knokke-Heist dan ook te weten welke acties de POAB verder voorziet.
Lichthinder
Verder levert de felle verlichting op de terminals van ICO, Wallenius Wilhelmsen Logistics en andere bedrijven in de achterhaven lichtpollutie op voor de omwonenden. Het gemeentebestuur hoopt dat Tractebel ook deze hinder nauwkeurig in kaart heeft gebracht en maatregelen uitwerkt die opgelegd kunnen worden aan de terminaluitbaters. De gemeente Knokke-Heist wenst via de overlegmomenten na te vragen er niet geïnvesteerd kan worden in slimme lichtmasten die gedimd kunnen worden conform de minimale lichtsterkte in functie van de veiligheid en/of voor het gedeeltelijk afschermen van de masten naar de oostzijde.
Landschapsinkleding langs het Schipdonk- en Leopoldkanaal
Het gemeentebestuur van Knokke-Heist ijvert ook al jarenlang voor een zeer omvangrijke groengordel langs het Schipdonk- en Leopoldkanaal om de inwoners van de regio Heist en Ramskapelle enigszins af te schermen van de toenemende hinder van een haven in volle expansie. Gelijkaardige initiatieven zijn uitgevoerd of in uitvoering aan de westzijde van Zeebrugge ter hoogte van Zwankendamme en Lissewege. Daarbij werd o.a. een geluidsscherm geplaatst nabij de spoorweg ter hoogte van Lissewege. Er werd eveneens een groene buffer voorzien ter hoogte van Zwankendamme.
Het gemeentebestuur hoopt alvast op de overlegmomenten met het bestuur van POAB op een constructieve manier te kunnen meewerken aan praktische maatregelen om de leefbaarheid op de grens van Knokke-Heist en de Zeebrugse haven aanzienlijk te verbeteren.