Op 30 april 2025 vieren we de Internationale Dag van de Geleidehond – een dag waarop we stilstaan bij de onschatbare waarde van deze bijzondere dieren en de impact die ze hebben op het leven van mensen met een visuele beperking. Ter ere van deze dag gingen we in gesprek met Benedickt, mede-oprichter van Dogs4Blind, en Fabienne, hondentrainster bij de vzw.
Benedickt verloor in 2011 zijn zicht en ondervond al snel hoe uitdagend het leven zonder zicht kan zijn. Vastberaden om een verschil te maken, richtte hij samen met enkele partners Dogs4Blind op, aanvankelijk met een focus op blinde jongeren. Inmiddels is de organisatie uitgegroeid tot een ware inspiratiebron voor jong en oud. Dankzij een deskundig team, de interne opleiding van geleidehonden en de begeleiding van zowel hulpvragers als gastgezinnen, helpt Dogs4Blind mensen met een visuele beperking op weg naar meer vrijheid en zelfstandigheid.
Zelf ervaart Benedickt dagelijks de waarde van een geleidehond: zijn trouwe viervoeter Mira begeleidt hem door het leven en bevestigt het belang van een goede match tussen hond en baasje. In dit interview delen Benedickt en Fabienne hun passie voor het trainen en matchen van honden met hun toekomstige baasjes, vertellen ze over de evolutie van Dogs4Blind en benadrukken ze hoe belangrijk geleidehonden zijn voor een inclusieve samenleving.
Dag Benedickt, dag Fabienne. Hoe is Dogs4Blind ontstaan en wat is jullie rol binnen de vzw?
Benedickt: Ik heb de vzw in 2012 opgericht met enkele partners. Toen focusten we ons enkel op honden voor jongeren tussen 12 en 18 jaar. Een hulphond mag werken tot ze 10 jaar zijn. Daarna moeten ze verplicht met pensioen, zodat ze kunnen genieten van hun “oude dag”. Dus vaak wilde dat voor onze jongeren zeggen dat hun hulphond op pensioen gaat als ze 23 à 25 jaar zijn en ze op zoek moesten naar een nieuwe hond. Een zoektocht die soms jaren kan duren. Omdat we de wachttijden willen verkorten, hebben we dus anderhalf jaar geleden besloten om te gaan voor onze erkenning. Sinds mei vorig jaar zijn we de 6de erkende school in België. Voor ons was het belangrijk om een vervolg te breien aan onze hulp aan jongeren, en niet te stoppen als ze volwassen worden.
Fabienne: Ik ben de hondeninstructrice van Dogs4Blind. Ik kies dus eigenlijk de hond voor iemand anders en match de hond met de persoon. De eerste hond van iemand is helemaal anders dan iemands derde geleidehond, bijvoorbeeld. Twee honden zijn ook nooit gelijk, net zoals twee trainingen niet gelijk zijn. De hond is ook geen GPS, hij begeleidt je, maar je moet wel zelf de weg kennen. Het is dus nog altijd Benedickt die beslist als hij oversteekt en het commando geeft.
Hoe verloopt de opleiding van een geleidehond bij Dogs4Blind?
Fabienne: De opleiding duurt ongeveer twee jaar. We starten met een puppy die de eerste twee jaar bij een gastgezin woont. Het eerste jaar is puur gericht op socialisatie: de hond leert gewoon een goede huishond te zijn en went aan allerlei situaties. Ik begeleid de gastgezinnen hierbij: de ene week kom ik bij hen langs, de andere week komt de hond naar onze training bij Dogs4Blind.
Vanaf het tweede jaar komt de hond van maandag tot vrijdag naar ons centrum, net zoals een kind dat naar school gaat. In de namiddag wordt hij dan weer opgehaald. Het gastgezin blijft betrokken en gaat regelmatig mee op training om te zien waarom bepaalde oefeningen nodig zijn.
Hoe word je gastgezin?
Benedickt: We zijn eigenlijk dringend op zoek naar gastgezinnen. Eind mei komen er 2 puppy’s bij. Ervaring is niet nodig, je moet het vooral doen vanuit je hart. Je kan zelfs gastgezin zijn als je al een hond hebt, het blijft afhankelijk van de match. Je moet wel vanaf het begin goed beseffen dat je na 2 jaar afscheid moet nemen. Het is menselijk dat daar de nodige emoties en tranen bij komen kijken maar je doet het wel voor het goede doel en je helpt er iemand mee vooruit.
We zijn op zoek naar een 6-tal gastgezinnen in de komende 6 maanden. Dat betekent niet dat elk gastgezin ook effectief een puppy krijgt. Maar zo zijn er opvangmogelijkheden indien het voor een gastgezin toch niet zou lukken. De regio Knokke-Heist is aangewezen zeker omdat het tweede jaar intensief is met training hier in het centrum.
Fabienne: We hebben nu een 10-tal honden die de opleiding volgen. Als ik er daarvan 5 aflever, zal ik al heel tevreden zijn. Niet elke hond heeft de draagkracht om geleidehond te worden: medisch enerzijds en mentaal anderzijds. Soms moet ik ook een hond uit de opleiding nemen. Als je restricties moet opleggen aan de zorgdrager, zoals boven de 20°C blijf je best binnen, dan wordt de hond ook niet voldoende benut voor de tijd en moeite die erin gekropen is. Die dieren komen dan ter adoptie. Als het kan, kiezen we graag voor een zorginstelling, zodat de hond toch iets met de opleiding doet. Dit zijn dan ideale honden voor in een woonzorgcentrum bijv.
Benedickt, jij hebt zelf een geleidehond, Mira. Hoe was het om haar te leren vertrouwen?
Benedickt: Dat was een hele aanpassing. Ik moest een stuk van mijn zelfstandigheid afgeven aan mijn hond en leren vertrouwen op haar begeleiding. Sinds september laat ik mijn witte stok eigenlijk thuis, omdat ik volledig op Mira vertrouw. Maar dat proces heeft tijd nodig.
We weten het ondertussen hopelijk al allemaal maar frissen jullie ons geheugen nog eens op: Waarom is het zo belangrijk dat mensen een geleidehond niet zomaar aaien of benaderen?
Fabienne: Een geleidehond is aan het werk en moet zich kunnen concentreren. Daarom mogen ze niet zomaar geaaid of benaderd worden, ook niet door andere honden. Onze honden dragen een jasje, hesje of hebben een verbodsteken aan de leiband, maar toch merken we dat mensen het soms moeilijk vinden om hun handen thuis te houden. Ze zeggen vaak: "Ik mag dat toch wel?" of "Oh, maar hij is zo lief!" Maar het is echt belangrijk om hen met rust te laten, zodat ze hun werk goed kunnen doen.
Geleidehonden zijn dus werkers. Zijn sommige rassen geschikter als geleidehond dan andere?
Fabienne: Wij werken enkel met labradors. Dat zijn honden die graag werken maar ook gemakkelijk in rustmodus gaan. Rusten is namelijk ook een stuk van het werk. Als de hond zijn baasje bijv. heeft begeleid naar zijn werkplaats of plaats van bestemming, dan moet de hond wel ter plaatse rusten. Labradors zijn ook heel stabiel in hun hoofd.
Natuurlijk zijn er ook momenten dat de geleidehond een hond mag zijn. Het zijn nog altijd levende wezens en geen apparaten hé (lacht). Als wij alleen maar slapen en werken, zouden we ook in burn-out gaan.
Per week heeft een hond minimum 1 vrije wandeling, liefst met iemand van de familie bijv. We geven dit aan met een lange lijn en een vrij harnas. Het voelt dus ook fysiek anders voor hen, want een korte lijn aan de nek is gelijk aan werken. Je merkt het ook meteen: op die vrije momenten veranderen ze echt, ze schakelen om. Vrije modus is feest.
Benedickt: Er zijn ook een aantal spelletjes en dingen binnenshuis die de zorgvrager kan leren om de hond te stimuleren en te laten spelen in vrije modus samen.
Hoe wordt de dagelijkse werking van Dogs4Blind gefinancierd?
Benedickt: Wij leven van giften en donaties. Onlangs gaf een 95-jarige sympathisant een verjaardagsfeest en als cadeau vroeg hij centjes voor Dogs4Blind. Zo’n initiatieven zijn voor ons erg belangrijk. Dus als iemand zin heeft om een spaghettiavond of ander initiatief te organiseren ten voordele van Dogs4Blind, heel graag!
Eten hebben we voldoende want we worden gesponsord door een voedingsmerk. Het eten moet ook afgewogen worden en tot op de gram juist zijn. Omdat de honden dagelijks aan het werk zijn, is het in hun belang om niet te zwaar te staan. Anders moeten ze dat extra gewicht ook meezeulen.
Een geleidehond kost tot z’n tiende verjaardag ongeveer 40.000 à 45.000 euro. De honden blijven ook van Dogs4Blind tot ze 10 jaar zijn. Als je niet goed voor je hond zorgt of er niet mee werkt, nemen wij hem terug. We moeten ook aan het welzijn van het dier denken.
Fabienne: Als persoon met een visuele beperking ben jij voor mij belangrijk maar de hond komt altijd op de eerste plaats. We screenen dus ook als de mensen geschikt zijn om voor een hond te zorgen. Als je geen hondenmens bent of bang bent, dan moet je er ook niet aan beginnen.
Kan je als persoon zonder visuele beperking hier ook terecht om je steentje bij te dragen of kennis te maken met de organisatie?
Benedickt: Zeker. Je kan hier – Heistlaan 124 – ook terecht voor pottenbakken en boetseren in vrij atelier in groep. De opbrengst daarvan wordt gebruikt voor de hondenopleiding. Heb je dus interesse om te komen pottenbakken of boetseren of om een teambuilding te organiseren die terwijl het goede doel steunt, neem dan contact op met onze coördinator Jo via info@dogs4blind.be of via 0470 33 79 77.
Elke eerste vrijdag van de maand organiseren we ook een afterwork vanaf 19 uur. Iedereen is welkom ’s avonds in de bar hier om iets te drinken. De gastgezinnen komen ook vaak langs om onderling ideeën uit te wisselen.
Aangezien de huidige locatie in de Heistlaan een tijdelijke oplossing is, hoe ziet de zoektocht naar een definitieve locatie eruit? Wat zijn daarin belangrijke wensen of eisen?
Fabienne: We zijn inderdaad nog op zoek naar een nieuwe locatie, een nieuw pand. Deze gronden zijn eigendom van de school en die wordt afgebroken. Bij voorkeur vinden we een locatie in een centrum. Want hier in Heist hebben we alles dichtbij: station, tram, bus, strand, winkels en restaurants, wegenwerken… (lacht). Zo kunnen de honden oefenen op allerlei situaties. En een privéstukje gras.
Binnen hebben we ook wat ruimte nodig want de honden verblijven hier dagelijks in kennels en hebben een trainingsruimte om borden te leren herkennen. En voor als het slecht weer is natuurlijk (lacht).
Je kaartte het al kort aan: de wegenwerken hier in Heist. Een grote uitdaging ongetwijfeld voor blindengeleidehond, baasje, en instructrice. Hoe gaan jullie daarmee om?
Benedickt: De wegenwerken zijn inderdaad een grote uitdaging. Die veranderen ook elke dag, wat voor een hond niet aan te leren is. Vaak maakt Mira dan de keuze om op straat te lopen omdat er overal iets ligt bijv. Maar dat is natuurlijk zeer gevaarlijk.
Fabienne: Voor ik een hond aflever, ga ik altijd zelf ook trainen met mijn donkere bril. Onlangs had ik een stukje werf die aan de ene zijde netjes afgezet was, maar aan de andere zijde een diepe put. Dat is niet alleen gevaarlijk voor mensen met een visuele beperking, maar eigenlijk voor iedereen. Er wordt aan de Delhaize ook regelmatig geparkeerd op de geleidestroken. Dat is zeer vervelend want die stroken zijn natuurlijk nodig voor mensen met een visuele beperking en hierrond gaan, kan soms voor gevaarlijke situaties zorgen.
Nog een laatste vraag om af te sluiten. Wat brengt de toekomst nog voor jullie?
Fabienne: Op korte termijn, in mei al, mag ik Mira’s zus Twist afleveren in haar toekomstig huisje bij een mevrouw in Zwankendamme. Cerafina is dan de volgende dit najaar.
Benedickt: De opleiding is nu een goed jaar, bijna 1.5 jaar bezig. Er is een lange wachtlijst voor hulpbehoevenden dus we hopen nog veel meer mensen te helpen. Dat is echter niet vanzelfsprekend. Er komt ook heel wat administratie van het VAPH (Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap) bij kijken. Zo moet alles traceerbaar zijn: elke vooruitgang, elk moment van stagnatie van de geleidehond moet op papier staan. Begrijpelijk want we moeten kwalitatieve honden afleveren. Maar de administratie rond de erkenning en de financiële uitdaging zorgen er soms voor dat we minder snel kunnen groeien dan we willen. Maar groeien staat sowieso op de agenda (lacht).
Fabienne: Je kan ook geen opleiding volgen in België om instructeur voor geleidehonden te worden. Ik heb al mijn ervaring en stages in het buitenland opgedaan. Voornamelijk in Engeland en Nederland. In 2026 zou ik graag opnieuw op stage naar Engeland willen en één van onze honden meenemen. Het niveau in Engeland is super, daar willen we graag naartoe. Ook Nederland staat al veel verder qua opleiding en informatie-uitwisseling. Daar kunnen we hier in België nog iets van leren (glimlacht)!
Snuffel Sneukeltoer en opendeurdag op donderdag 1 mei
Op donderdag 1 mei 2025 om 9 uur organiseert Dogs4Blind een sneukeltoer voor twee- en viervoeters. Van 13 tot 17 uur is er op de site in de Evendijk in Heist ook een opendeurdag met om 13 en 15 uur een demo met een blindengeleidehond. Om 17.30 uur kun je deelnemen aan een dinner in the dark.
Voor meer info: www.dogs4blind.be of bel of sms: 0470 33 79 77
Dogs4Blind helpen? Stort via overschrijving op BE25 9731 1477 5282.