Met een feestelijke awardshow werd vandaag het startschot gegeven voor het 64ste Cartoonfestival Knokke-Heist, het oudste en meest prestigieuze cartoonfestival van het land. In aanwezigheid van internationale cartoonisten, pers, het gemeentebestuur en andere genodigden werden de laureaten bekendgemaakt van zowel de internationale cartoonwedstrijd Gouden Hoed als de nationale Press Cartoon Belgium. Op de awardshow waren diverse internationale gasten aanwezig als de Deense cartoonist Lars Refn en de Engelse cartoonist Terry Anderson. Zij debatteerden samen met de andere panelleden over cartoon in een veranderend landschap waar vrije meningsuiting alsmaar meer bedreigd wordt en deelden hun inzichten over de toenemende druk op de persvrijheid, de rol van superrijken in de media en de toekomst van het cartoonvak.
Het festival staat dit jaar in het teken van het thema “Genoeg gelachen?” en focust op de kracht en kwetsbaarheid van humor in een wereld vol spanningen.
GOUDEN HOED 2025 – EEN WERELDWIJDE BLIK OP HUMOR EN ERNST
De internationale cartoonwedstrijd Gouden Hoed blijft haar reputatie als grootste cartoonwedstrijd ter wereld waarmaken. In totaal werden 2.535 cartoons ingestuurd door 601 cartoonisten uit 65 landen. Een vakjury koos daaruit de drie sterkste inzendingen, die elk op hun eigen manier de kracht van het beeld laten spreken.
Gouden Hoed – Sajad Rafeei (Iran) De hoofdprijs ging dit jaar naar de Iraanse cartoonist Sajad Rafeei. Zijn bekroonde werk toont de slotscène van een theatervoorstelling, waarin het publiek toekijkt op een aangrijpend tafereel. De cartoon stelt scherp de vraag: Wat is onze rol als toeschouwer van het wereldtoneel? De jury prees de grafische kracht en de morele diepgang van de tekening, die met een uitgepuurde stijl een complexe waarheid toont: de passieve houding van de wereld tegenover gruwel en conflict. Door de oorlogssituatie in Teheran kon Rafeei de prijs niet persoonlijk komen ophalen. In een aangrijpende videoboodschap liet hij weten diep geraakt te zijn door de erkenning.
Zilveren Hoed – Galym Boranbayev (Kazachstan) Met een haast klassieke cartoon toont Boranbayev drie bevers aan een boom, waarvan één een cocktail drinkt aan een geïmproviseerde bar. De rust in het beeld is bedrieglijk: de kijker weet dat de boom elk moment kan vallen. De jury loofde de subtiele opbouw en het onderliggende gevoel van dreiging.
Bronzen Hoed – Alejandro G. Becares ‘BECS’ (Argentinië) In deze ogenschijnlijk eenvoudige cartoon wordt een spreker letterlijk de mond gesnoerd. Zijn tekstballon wordt vervangen door een lege. De jury waardeerde de directe symboliek rond vrije meningsuiting en het recht op twijfel en kritische vragen. Een kleine tekening die grote vragen oproept.
Publieksprijs 2024 – Martin Rybář (Tsjechië) Bezoekers van het festival vorig jaar in 2024 verkozen Rybářs klassiek getekende, humorvolle cartoon tot hun favoriet. Zijn werk kreeg de meeste stemmen van het publiek tijdens de tentoonstelling in het HEY-museum.
De volledige selectie van 100 beste cartoons van over de hele wereld is deze zomer gratis te zien op het Cartoonfestival in Ravelingen Heist, van 29 juni tot en met 24 augustus 2025.
PRESS CARTOON BELGIUM – DUBBELE HOOFDPRIJS VOOR STERKE AANKLACHT
Press Cartoon Belgium, die dit jaar haar 25ste editie viert, bekroont jaarlijks de beste cartoons uit de Belgische pers. Voor 2024 selecteerde het comité 102 cartoons uit een veel grotere longlist van persbijdragen. Een jury bestaande uit Vlaamse en Franstalige reporters koos vier laureaten.
Grote Prijs (ex aequo) – Lectrr (De Standaard) Met zijn cartoon “Autopsie Navalny” fileert Lectrr op sobere, maar doeltreffende wijze de moord op de Russische oppositieleider Aleksey Navalny. Op de snijtafel ligt de onuitgesproken waarheid: de dader is Vladimir Poetin. De jury noemde dit een bijzonder krachtige illustratie van hoe eenvoudige beeldtaal een systeem aanklaagt dat geen tegenspraak duldt.
Grote Prijs (ex aequo) – GAL (Knack) De tweede hoofdprijs ging naar GAL met een controversiële tekening over Gaza. Zijn werk roept parallellen op met de Holocaust en legt de vinger op de collectieve trauma’s die van generatie op generatie worden doorgegeven. De jury erkende de gevoeligheid van de tekening, maar benadrukte ook haar impact, urgentie en universele waarde als protestbeeld.
Tweede prijs – Marec (Het Nieuwsblad) In “Tragedia Dell’Arte” toont Marec de schaduwzijde van de kunstwereld. Onder het masker van cultuur schuilt misbruik en hypocrisie. De jury roemde de technische finesse én de maatschappelijke boodschap van de tekening, die een lokale gebeurtenis (de zaak-Mathiou) koppelt aan een breder fenomeen.
Derde prijs – Kanar (Moustique) Met een stille en aangrijpende tekening rond seksueel misbruik in de Kerk, houdt Kanar een spiegel voor. De cartoon toont een kind tegenover een anonieme paus, zittend op een troon. De jury prees de kracht van de impliciete aanklacht, die zonder woorden een harde realiteit blootlegt.
Alle bekroonde en genomineerde werken zijn opgenomen in de PCB-catalogus 2025 en zijn deze zomer ook te zien op het Cartoonfestival.
THEMA 'GENOEG GELACHEN?'
Cartoons bieden verheldering, ontregeling en inzicht. Ze prikken pretenties door, nuanceren zwart-witdenken en creëren ruimte voor reflectie. Het festivalthema van dit jaar stelt een zeer confronterende vraag: “Is er nog plaats voor humor in een wereld die steeds minder lacht?”. De tentoonstelling, samengesteld door curator Christophe Floré, gaat in op deze vraag aan de hand van topcartoons van over de hele wereld. Humor als reddingsboei, als protestmiddel, als brug tussen mensen.