Lieven Devreese (37) uit Knokke-Heist heeft iets met apen. Tien jaar geleden zette hij als eerste een uitgestorven gewaande rode franjeaap op de foto in de moeraswouden van Congo-Brazzaville. Dit voorjaar trok de bioloog naar Peru op zoek naar de geelstaartwolaap. En met succes!
Ernstig bedreigde apensoort
Begin mei vertrok Devreese richting Peru. “Ik kreeg de kans om mee te gaan op expeditie met het project van een vriend uit Nederland.” Voor de expeditie in het laagland van start ging, reisde hij naar de voet van de Andes op zoek naar een ernstig bedreigde apensoort: de geelstaartwolaap. “Deze soort leeft enkel in Peru en kan je alleen hoog in de bergen aantreffen”, weet de apenkenner. De bijzondere apen leven in de moeilijk toegankelijke nevelwouden, waar het vaak mistig is, ongeveer tussen 1800 en 3000 meter boven zeeniveau. Lange tijd was er vrijwel niets gekend over deze apensoort, tot ze in de jaren zeventig van de vorige eeuw herontdekt werden in het noorden van Peru. De laatste jaren zijn de apen ook op plekken meer naar het zuiden aangetroffen.
De onderzoeker ging niet in het wilde weg zoeken in het bos. “Ik wist dat er in deze streek een waarneming was van een geelstaartwolaap: in vogelvlucht op zo’n twintig kilometer van de grote weg.” Lieven vermoedde dat er wel eens in de hele regio wolapen zouden kunnen leven en wilde bewijs verzamelen van hun bestaan. Half mei werd hij afgezet aan een hangbrug op 600 meter boven zeeniveau, bij het begin van de San José-vallei. “Ik ben met al mijn bagage helemaal omhoog gewandeld, een helse tocht over modderige bergpaadjes! Eenmaal boven heb ik hele vriendelijke mensen ontmoet in de dorpen”, zegt de bioloog. De boeren in deze streek leven vooral van veeteelt en jagen niet in het bos. “De apen zijn dus weinig mensenschuw. Ik wist dat ik op een goeie plek zat om apen te spotten.”
Hulp van lokale bevolking
De apenspeurder kon rekenen op de hulp van de lokale bevolking. Om een beeld te krijgen van welke apen in het nevelwoud leven, vroeg hij aan de mensen om alle apen die ze kenden op te sommen en te beschrijven. “Uit deze interviews bleek dat de mensen twee soorten wolapen kenden. De meer grijze, gewone wolaap uit het laagland en de donkerbruine geelstaartwolapen van op grotere hoogte.” De zoektocht naar de apen kon beginnen en de derde dag boekten Devreese en zijn ter plaatse samengesteld team succes. “Het was een hele mistige ochtend en we wandelden rustig omhoog langs een nieuwe weg die aangelegd wordt door het nevelwoud”, vertelt de bioloog. Apen zoeken gebeurt vooral op het gehoor: als de apen zich door de bomen bewegen maken de bladeren en de takken lawaai. “Opeens hoorden we geritsel vlakbij. We gingen de steile bergflank naar beneden en daar was hij dan: een jongvolwassen geelstaartwolaapmannetje!” Op 2200 meter hoogte stond de natuurliefhebber oog in oog met één van de vijfentwintig meest bedreigde primatensoorten ter wereld.
Later is de primatoloog nog apen gaan zoeken in de Choropampa-vallei. “Deze vallei grenst aan het recent opgerichte natuurreservaat van Codo del Pozuzo en ook hier beweren de mensen dat er geelstaartwolapen leven”, aldus Devreese. Op deze tweede tocht in de bergen heeft de onderzoeker geen bewijs van de apen kunnen vinden, maar hij blijft in contact met de lokale bevolking via internet. “Het zou fantastisch zijn als ik zo ooit beeldmateriaal uit Peru kan ontvangen”, zegt Devreese hoopvol.
Toekomstig project
Devreese bezocht als eerste buitenlander deze streek en hij wil graag terug naar Peru. “De mensen in de bergen beseffen dat natuur belangrijk is en vroegen mij om mee te helpen de bossen te beschermen.” Om weides aan te leggen voor de koeien, kappen de boeren stukken van het bos. Dit is niet alleen een bedreiging voor de apen, maar ook voor de watervoorziening van de mensen. De Westkapellenaar heeft al plannen voor een volgende reis. “Ik zou volgend jaar graag twee maand naar Peru gaan om met alle mensen in de verschillende dorpen te praten. Zonder draagvlak van de brede bevolking is het niet mogelijk om een project rond natuurbescherming op te zetten. Ik wil luisteren naar hun vragen en samen met hen nagaan welke mogelijkheden zij zien om de apen en het bos te beschermen.” De bioloog denkt bijvoorbeeld aan het telen van gewassen. De koffieteelt zou een oplossing kunnen zijn om op kleine oppervlakte een inkomen te kunnen generen, zonder dat de boeren extra bomen voor veeteelt moeten kappen. “Ik heb de Peruanen gezegd dat ik niets kan beloven, maar dat ik mijn best zal doen om financiering te zoeken om terug te keren met een project. Geïnteresseerde bedrijven of particulieren die willen helpen, mogen zich altijd melden”, besluit de Devreese.
Voor meer info:
boerlieven@polderveld.be
0495 27 08 58