Religie onder de loep. De godsdienstwetenschappen van vroeger tot nu / Annelies Lannoy

Lezing of congres

Filosofie

Zowat 150 jaar geleden vestigde de kritische studie van religie zich voor het eerst als een academische discipline. Haar doel? Het christendom op een historisch-kritische manier bestuderen en tegelijkertijd de wetenschappelijke blik verruimen met de vergelijkende studie van alle religies van heden en verleden, uit Europa en ver daarbuiten.
Geleerden die de historische kritiek op de Bijbel wilden toepassen, moesten al snel de degens kruisen met christelijke gezagsorganen, terwijl de ijverige zoektocht naar een mogelijke gedeelde oorsprong van alle religies (inclusief het christendom) daar evenmin op enthousiasme kon rekenen.
Wat waren die, tot vandaag, invloedrijke theorieën over de oorsprong en de natuur van religie? Op welke punten botsten godsdienstwetenschappers met de traditionele leerstellingen en dogma’s binnen christelijke tradities? En welke persoonlijke en institutionele risico’s waren verbonden aan het kritische onderzoek naar religie?

In deze lezing maken we kennis met de pioniers van de godsdienstwetenschappen, hun baanbrekende theorieën, en de conflicten met de gevestigde christelijke tradities in West-Europa. We volgen hun spoor doorheen de 20ste eeuw tot vandaag, waarbij een brede waaier aan benaderingen aan bod komt: van historische en antropologische, tot sociologische, psychologische en biologische. Elk van hen licht een ander stukje van de sluier op en helpen ons begrijpen wat religie is, wat ze doet, en waarom ze mensen overal ter wereld blijft fascineren.