Knokke-Heist bezoeken als toerist?
Ja Nee

Grondwaterwinningen, bemalingen en captatie water

In Vlaanderen regent het vaak, toch is er helemaal geen water in overvloed. Zeker grondwater is schaars. En onder invloed van klimaatverandering zal grondwater nog schaarser worden.

Wie grondwater oppompt

  • moet dit melden aan de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)
  • EN heeft (meestal) daarvoor een vergunning (omgevingsdossier voor ingedeelde inrichtingen of activiteiten klasse 1 of 2 of melding klasse 3) nodig.

Uitzondering in kader van huishoudelijke doeleinden

Als je grondwater oppompt louter voor huishoudelijke doeleinden (dus alles wat binnen normale huishoudelijke activiteiten valt), dan heb je geen omgevingsvergunning of -melding nodig (navigator.emis.vito.be/detail?woId=70324&woLang=nl).

  • een grondwaterwinning waaruit het water uitsluitend met een hand-, voet-, of neuspomp wordt opgepompt
  • een grondwaterwinning tot maximum 500 m³ per jaar waarvan het water uitsluitend voor huishoudelijke doeleinden wordt gebruikt

Dus, in je eigen tuin, mag je dus grondwater onttrekken om bijvoorbeeld de bloemetjes water te geven. Dit mag zonder omgevingsvergunning of -melding, zolang het dus met een hand-, voet-, of neuspomp gebeurt. En je zorgt dat er niet meer dan 500m³ (500000 liter) per jaar wordt opgepompt.

De grondwaterwinning moet wel nog steeds gemeld worden bij de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).

Grondwaterwinning melden bij VMM

Een grondwaterwinning moet je steeds melden aan de VMM. Een aan- of afmelding is van groot belang voor de bepaling van de heffing op waterverontreiniging, en bij grootverbruikers ook voor de heffing op de grondwaterwinning en voor de grondwatervergunning.

De VMM bezorgt deze gegevens aan het college van burgemeester en schepenen van de gemeente waarin de grondwaterwinning ligt, en aan de watermaatschappij. De gegevens van klasse 1 grondwaterwinningen worden doorgegeven aan de deputatie van de provincieraad en de afdeling milieuvergunningen van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie.

De melding kan gebeuren via deze link: .

  • Kies daarbij voor kleinverbruiker in het geval het voor huishoudelijke doeleinden bedoeld is en minder dan 500 m³/jaar.
  • Selecteer grootverbruiker in geval van ondernemingen, instellingen, verenigingen, landbouwers, ... In dit geval is er meestal ook nog een omgevingsdossier nodig (zie verder).

Aanleg van een grondwaterwinning

De boring voor de aanleg van een grondwaterwinning wordt uitgevoerd door een erkend boorbedrijf.

Een overzicht van deze erkende boorbedrijven is hier terug te vinden. Een grondwaterwinning wordt ook voorzien van een debietmeter.

Voor het boren van de grondwaterwinning is er eveneens een aanvraag nodig via het omgevingsloket, meer bepaald voor rubriek 55 boringen.

Rubriek 55.1 van de VLAREM-wetgeving is mogelijk van toepassing op uw verticale boring. Zit u met een vraag of u voor een verticale boring vooraf een melding moet doen of een vergunning moet aanvragen? Via VLAREM Rubriek 55.1 leest u welke zaken relevant zijn in het bepalen van uw verplichtingen of maak meteen gebruik van het DOV-loket Rubriek 55.1.

Grondwaterwinning: (bron)bemaling bij bouwwerven

Op vrijwel elke bouwwerf in Knokke-Heist, waar een kelder, ondergrondse parking, zwembad, hemelwaterput, … wordt aangelegd is een tijdelijke bemaling (het tijdelijk wegpompen van grondwater) jammer genoeg noodzakelijk.

In het geval van een bronbemaling is steeds een omgevingsdossier nodig.

Bronbemalingen omvatten alle grondbemalingen, filterbemalingen, open bemalingen en iedere andere vorm van bemaling, alsook drainage via oppomping:

  • tijdelijke bemalingen (bijvoorbeeld enkel tijdens de constructiefase van een bouwwerk)
  • permanente bemalingen (bijvoorbeeld het continu droog houden van kelders, tunnels, ondergrondse garages)
  • retourbemalingen (opgepompt grondwater, dat, onbehandeld en niet-verontreinigd, in dezelfde watervoerende laag wordt teruggebracht)
  • proefbemalingen

Dus als het nu gaat om

  • het plaatsen van een kelder van bijvoorbeeld 25m²
  • het installeren van een zwembad
  • het plaatsen van regenwaterput
  • het bouwen van een ondergrondse garage (1 of 2 verdiepingen ondergronds)
  • het leggen of herstellen van rioleringen
  • het uitvoeren van wegeniswerken
  • ...

Voor elk van deze voorbeelden en vele andere gelijkaardige werken moet er dus een omgevingsdossier ingediend worden voor de aanvraag van een bemaling.

Bronbemalingen, die technisch noodzakelijk zijn voor ofwel de verwezenlijking van bouwkundige werken, ofwel de aanleg van openbare nutsvoorzieningen zijn minstens ingedeeld onder rubriek 53.2. van Vlarem-II.

Een aantal gegevens in het dossier voor een bronbemaling moeten steeds aanwezig zijn. Deze vind je terug in dit document Rubriek-53-vwden-grondwaterwinning-maatregelen-v20240322_0.pdf. Dit komt grotendeels overeen met addendum R53 uit de agendabibliotheek van het omgevingsloket. Het document bevat ook de voorwaarden, die standaard worden opgelegd in het kader van een grondwaterwinning.

Zijn deze gegevens niet aanwezig, dan wordt het dossier onvolledig en onontvankelijk verklaard en stopt bijgevolg de procedure. Ook indien er afgeweken wordt van bepaalde voorwaarden (bijv. stedenbouwkundige voorschriften) dient de aanvraag dit te motiveren.

Stedenbouwkundige handelingen

Het plaatsen van een kelder, ondergrondse parking, zwembad, ... (activiteiten waar een bemaling voor nodig is) kan eveneens gekoppeld zijn aan een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen (oude benaming: stedenbouwkundige vergunning). Dit is o.a. gekoppeld aan de lokale bouwvoorschriften.

  • Via het Geoloket Stedenbouw kan je nagaan welke voorschriften van kracht zijn (www.knokke-heist.be/bouwen/ruimtelijke-ordening).
  • in de Gemeentelijke stedenbouwkundige verordening zijn o.a. volgende bepalingen opgenomen
    • Artikel 2.1.4. aangaande o.a. warmtepompen/airco's:
      • Constructies en machines voor technische doeleinden zoals lift, verluchting, koeling, verwarming, afzuiging, airconditionering, enz. mogen niet zichtbaar zijn van buitenaf, moeten in het gebouw zitten of binnen het basisprofiel geplaatst worden, behoudens een schouwvolume.
      • Statische kelderverluchting via roosters in het voorgevelvlak of op het dak gelijkvloers is toegelaten.
      • Een uitzondering kan gemaakt worden in het geval van verbouwing en bij grotere handelsruimtes (vanaf 300 m² vloeroppervlakte). In deze gevallen mogen voorzieningen voor luchtaanvoer en -afvoer en airconditionering op het dak van het gelijkvloers worden geplaatst mits ze voldoen aan de Vlarem norm terzake, op voldoende afstand (minimum 2 meter) t.a.v. de buurpercelen worden geplaatst en voor zover de technische installaties ingekapseld worden.
    • Artikel 2.14 aangaande bemalingen
      • Wanneer een bouwaanvraag het bouwen van meer dan 1 ondergronds niveau voorziet, dient een bemalingstudie aan de bouwaanvraag toegevoegd te worden.
      • Bij grondbemalingen dient een waterdichte kuip gebouwd te worden, waarvan de wanden bestaan uit hetzij secanspalen, een slibwand of een waterdichte betonwand. Deze wanden moeten zo gekozen en aangewend worden dat de invloedscurve van de bemaling erdoor beperkt wordt tot de directe omgeving van de bouwput. Door de bemalingsfilters binnen de gesloten bouwkuip te plaatsen, moet het op te pompen volume aan bemalingswater worden beperkt.
      • De bemaling van de bouwput mag enkel gebeuren door gebruik te maken van lijnfilters of via een horizontale drainage in de bouwput. Ondergronds betonneren is toegestaan. Het plaatsen van dieptebronnen is verboden.
      • Het bemalingswater dient zo beperkt mogelijk gehouden te worden en waar mogelijk moet re-infiltratie toegepast worden.

Grondwaterwinningen en PFAS

Water nodig uit een onbevaarbare waterloop of publieke gracht?

In een droge periode is het extra belangrijk om het water in de waterlopen slim te beheren. Wie water wil onttrekken uit een onbevaarbare waterloop of publieke gracht moet dit via het e-loket melden aan de waterloopbeheerder.

In het e-loket (www.wateronttrekking.be) duid je de waterloop aan waaruit je wil onttrekken. De bevoegde waterbeheerder krijgt je melding automatisch. Ook een permanente toelating voor onttrekken van water uit een onbevaarbare waterloop vraag je online aan bij de waterloopbeheerder.

Het e-loket is er voor alle onbevaarbare waterlopen en publieke grachten, dus zowel beheerd door de gemeentes, als de polders en wateringen, de provincies en de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM).

Per provincie, zone, gemeente, ... kunnen er beperkende maatregelen opgelegd worden. Een overzicht vind je terug op de waterschaarste pagina van West-Vlaanderen: www.west-vlaanderen.be/natuur-milieu-en-water/waterbeheer/waterschaarste of via deze interactieve kaart.

Meer informatie: Melding voor het onttrekken van water uit een onbevaarbare waterloop | Vlaanderen.be.

Meer info?